31 dekabr
31 dekabr 1934 - Böyük yazıçı-dramaturq Cəfər Cabbarlı vəfat edib...
Azərbaycan
31 dekabr Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günüdür. 1989 -cu il dekabrın 31-də Naxçıvan Muxtar Respublikasında minlərlə insan SSRİ-İran (Azərbaycan-İran) sərhədini keçərək Cənub Azərbaycandakı soydaşlarımıza qovuşublar. Bu hadisə Azərbaycan tarixinə ümumxalq həmrəyliyi aksiyası kimi düşdü. 1991 – ci il dekabrın 16-da Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinin Heydər Əliyevin sədrliyi keçən iclasında 31 dekabrın dünya azərbaycanlılarının həmrəylik bayramı kimi qeyd olunması barədə qərar qəbul edilib. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 25 dekabr 1991-ci il tarixli qərarı ilə 31 dekabr Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü elan olunub.
31 dekabr 1903 - Azərbaycan kinosunun ilk rejissorlarından olan Mikayıl Yusif oğlu Mikayılov (1903-1986) anadan olub. Çoxsaylı sənədli-xronika filmlər çəkib. "Lətif" (1930), "İsmət" (1934) və s. bədii filmlərə quruluş verib.
31 dekabr 1907 - Yazıçı Eynulla Xankişi oğlu Ağayev (1907 - 5.11.1978) Bakının Ramana kəndində doğulub. Əsərləri: “Şişpapaq”, “Dağlarda şimşək çaxır”, “Baba nağılı”, “Teleqram” və s.
31 dekabr 1910 – Yazıçı-dramaturq Əbil Yusif (Əbil Məmməd oğlu Yusifov”; 1910 - 29.3.1984) Ordubadda anadan olub. Əsərləri; “Babək”, “Odlar içində”, “Məhəbbət abidəsi”, “Vətən” (pyeslər); “Səngərdən gələn səslər”, “Bir güllə”, “Şeypur səsləri” (povestlər).
31 dekabr 1920 - Şair Zeynal Cabbarzadə (Zeynal Əliabbas oğlu Cabbarov, 1920 - 20.1.1977) Bakıda doğulub. Böyük Vətən müharibəsində iştirak edib, ağır yaralanaraq tərxis (1943) olunub. Uşaq-gənclər üçün çoxsaylı əsərlərin müəlifidir. Kitabları: “ Çinar”, “Arzular”, “Dostum, gəl sözə bax”, “Uca dağ başında”, “Bizim dünya” və s.
31 dekabr 1925 - Ədəbiyyatşünas alim, Filoloğiya elmləri doktoru professor Sadiq Cəfər oğlu Şükürov Qərbi Azərbaycanda (indiki Ermənistan Respublikası), Zəngibasar rayonunun Zəhmət kəndində doğulub.
31 dekabr 1927 – Tanınmış opera müğənnisi, aktyor, Əməkdar artist Firudin Mehdi oğlu Mehdiyev (1927 – 1.2.2006) аnаdаn оlub. 1957-ci ildən Opera və Balet Teatrında çalışıb. Əsas rolları: Leylinin atası ("Leyli və Məcnun"), Həmzə bəy ("Koroğlu"), Babakişi ("Sevil"), Xan ("Gəlin qayası") və s. “Böyük dayaq” (Salman), “Gecə qatarında qətl” (şef) filmlərində çəkilib.
31 dekabr 1932 - Şair Bəhmən Vətənoğlu (Bəhmən Kalış oğlu Abbasov; 1932-2004) Kəlbəcər rayonunun Seyidlər kəndində аnаdаn оlub. «Haqqa qardaş yaranmışam» (1985), «Allahsız dünya» (1992) «Vətən bizi bağışlamaz» (1995), «Qaldı ürəyimdə dağı dağların» (1997), «Nə yaman aldatdın Bəhməni, dünya» şeir topluları
31 dekabr 1934 - Böyük yazıçı-dramaturq, şair, ssenarist, rejissor Cəfər Qafar oğlu Cabbarlı (20.3.1899, Xızı - 1934) vəfat edib. Azərbaycan dramaturgiyasında realizmin əsasını qoyub. Pyesləri: "Solğun çiçəklər", “Aydın", "Oqtay Eloğlu", "Od gəlini", "Sevil", "Almaz", "1905-ci ildə", "Yaşar" və s.
Şeir və hekayələrin, milli kinomuzda ilk kinossenarilərin (“Hacı Qara”, “Sevil, “Almaz” filmləri) müəllifidir.
31 dekabr 1935 - Ədəbiyyatşünas, mətnşünas alim Ofelya Əşrəf qızı Bayramova anadan olub.
Dünya
31 dekabr 1869 - Fransız rəssamı və heykəltəraşı Anri Matiss (Henri Matisse; 1869-1954) anadan olub. Forma və rənglərlə böyük effektiv emosiya yaradan əsərləri ilə məşhurdur.
31 dekabr 1922 - Moskvada I Ümumittifaq Covetlər qurultayında Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı - SSRİ təsis edilib. İttifaq dövləti RSFSR, Ukrayna SSR, Belorusiya SSR və üç Cənubi Qafqaz respublikasının birləşdiyi ZSFSR-in (Azərbaycan, Ermənistan, Gürcüstan) təsisçiliyi ilə yaranıb. Qurultayda SSRİ-nin ilk ali idarətemə orqanı - 18 nəfərlik Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi (sədr Mixail Kalinin) seçilib. «Zaqfederasiya»dan SSRİ rəhbərliyinə Nəriman Nərimanov seçilib.
31 dekabr 1933 - Məşhur aktyor, Rusiyanın Xalq artisti Semyon Lvoviç Farada (1933-2009) anadan olub. Filmləri: “Qaraj”, “Həmin o Münhauzen”, “Qreta” villasının sirri” və s.
31 dekabr 1937 - İngilis aktyoru Entoni Hopkins (Philip Anthony Hopkins) anadan olub. Filmləri: “Quzuların susması” (manyak Lekter roluna görə “Oskar” mükafatı, 1992), “Hannibal”, “”Qırmızı əjdaha” və s.
Hazırladı: Vüqar Orxan
Bax həmçinin: