Avropa Məhkəməsində Qarabağ davası
Laçın rayonundan olan məcburi köçkünlərin Ermənistana qarşı iddiası icraata götürülüb
Yanvarın 9-da Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin Böyük Palatasında “Çıraqov və başqaları Ermənistana qarşı” işi üzrə Dağlıq Qarabağdan olan azərbaycanlı məcburi köçkünlərin iddiası ilə bağlı məhkəmənin ilkin qərarı açıqlanıb.
APA-nın xəbərinə görə, Böyük Palata bu şikayəti qəbuledilən hesab edərək, işi məhkəmənin icraatına götürüb. Məhkəmə bundan sonra bu iş haqda qərarını verməlidir.
Qeyd edək ki, Ermənistanı Avropa Məhkəməsinə verən Laçından olan məcburi köçkünlərin iddiasına 2010-cu ilin sentyabrın 15-də Strasburqda keçirilmiş məhkəmə prosesində baxılıb. Laçın rayonundan olan 6 məcburi köçkün olan iddiaçılar Fəxrəddin Paşayev, Ramiz Cəbrayılov, Sağatel Cəbrayılov, Akif Həsənov, Adışirin Çıraqov və Elxan Çıraqov işğalçı Ermənistan tərəfindən onlara vurulan maddi və mənəvi ziyanın ödənilməsini tələb ediblər.
Laçınlıların şikayət məktubunda yer alan əsas müddəalardan biri onların doğma torpaqlarına qayıtmaq tələbidir. Onlar həmçinin məhkəmədən ermənilərin Azərbaycana və digər azərbaycanlılara vurduğu maddi-mənəvi ziyanın ödənilməsini də tələb ediblər.
İddiaçılar 1992-ci il mayın 17-də zorla evlərindən qovulub, onların mülkiyyəti ermənilərin əlinə keçib. Həmin şəxslər iddia ərizələrində bildiriblər ki, Laçına qayıda bilmədiklərinə görə öz mülkiyyətlərindən istifadə edə bilmirlər. Ermənistan hakimiyyəti isə buna rəğmən, onların məruz qaldığı zərəri kompensasiya etməyib.
İddia ərizəsi Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 1-ci Protokolunun 1-ci (mülkiyyətin toxunulmazlığı), 8-ci (şəxsi həyatın toxunulmazlığı), 13-cü (ədalətli mühakimə hüququ) maddələrinə əsaslanır. İddiaçılar həmçinin milli ayrı-seçkiliyə (14-cü maddə) məruz qaldıqlarını bildirərək qeyd ediblər ki, əgər erməni və xristian olsaydılar, onları evlərini tərk etməyə məcbur edilməzdilər. Şikayət ərizəsi Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinə 2005-ci il aprelin 6-da daxil olub.
* * *
Xatırladaq kı, AİHM-nin Böyük Palatası 2010-cu ildə Minas Sarkisyanın (Sarqsyan) Azərbaycana qarşı işini də qəbuledilən hesab edib.
Azərbaycanın Goranboy rayonunun Gülüstan kəndinin (keçmiş Şaumyan rayonu) sakini olmuş Minas Sarkisyan 2006-cı ildə Avropa Məhkəməsinə müraciət edib. İddia ərizəsində bildirib ki, 1992-ci ildə Azərbaycan hərbi qüvvələrinin kəndə hücumu zamanı o, ev-eşiyinin tərk etməyə məcbur olub və geri qayıda bilmir, onun evində isə azərbaycanlı ailə yaşayır. M.Sarksiyan 2009-cu ildə vəfat etsə də, məhkəmə iddiasını həyat yoldaşı və övladları davam etdirir.
Qeyd edək ki, məhkəmə bu iddiaların hər hansı biri üzrə qərar (o cümlədən təzminat ödənilməsi barədə) versə, bu, həm Azərbaycan, həm də erməni tərəfdən Avropa Məhkəməsinə kütləvi müraciətlər üçün presedent olacaq.